Miedziana Góra
Widok Miedzianej Góry ze wzgórza Mogiłki.
Herb Miedzianej Góry nawiązuje do wielowiekowych tradycji górniczych tej miejscowości. Miedziana Góra powstała w końcu XVI wieku jako osada górnicza przy nowo budowanej kopalni rud polimetalicznych: miedzi, żelaza, cynku i ołowiu, zaś w jej najbliższym sąsiedztwie, na wzgórzu Ławęczna rozwinęła się eksploatacja rud żelaza. Skarby ukryte tu pod ziemią rozbudzały nadzieję wielu pokoleń górników i przedsiębiorców, którzy gotowi byli ryzykować własne fortuny, by je uzyskać. Przekonani o istnieniu tego skarbu byli biskupi krakowscy – właściciele tego terenu do końca XVIII wieku – którzy w różny sposób zachęcali i mobilizowali swych poddanych oraz przyjezdnych do podjęcia poszukiwań. Duże pieniądze łożył na odkrycie „wielkiej miedzi” król Stanisław August Poniatowski; dwukrotnie szukali tu szczęścia okupanci austriaccy; entuzjastą poszukiwań był ksiądz Stanisław Staszic. Wreszcie w połowie XIX wieku stracił majątek na poszukiwaniach były pracownik kopalni Kazimierz Kossowski. W istnienie skarbu wierzyli przede wszystkim sami mieszkańcy Miedzianej Góry, opowiadając legendy o pozostawionych w ziemi bryłach kruszcu. Kopalnie w Miedzianej Górze i Ławęcznej budowało zapewne wielu bezpośrednich przodków współczesnych mieszkańców wsi. Takie spojrzenie na pozostałości kopalń w rejonie Miedzianej Góry, może rodzić wśród właścicieli obiektów dawnego górnictwa poczucie dumy a nawet swego rodzaju snobizm.
Herb Miedzianej Góry.
Ślady górnictwa są symbolem Miedzianej Góry na krajoznawczej mapie Polski, znanym jednak dotychczas najlepiej historykom kultury materialnej i geologom. Obecnie służą one nauce, mogą jednak również stać się obiektami odwiedzanymi przez turystów. Ich wykorzystanie turystyczno-krajoznawcze zależy w znacznym stopniu od społeczności i samorządu lokalnego. Zebrane w książce materiały historyczne a także wyniki badań terenowych pozwalają na identyfikację wielu pozostałości dawnego górnictwa na terenie Miedzianej Góry oraz Ławęcznej. To podnosi wartość historyczną oraz geologiczną tych pozostałości. Zmiany morfologiczne śladów górnictwa powstałe w wyniku działalności człowieka w ostatnich 25 latach budzą jednak zaniepokojenie, zwłaszcza na terenie Miedzianej Góry i wskazują na konieczność ich ochrony. Dlatego tak ważne jest uświadomienie wszystkim, zwłaszcza mieszkańcom Miedzianej Góry, że uciążliwe nierówności terenu na ich gruntach są pozostałościami największej kopalni kruszców królewskiej Rzeczpospolitej, pamiętającej czasy Kolumba.
Strona Internetowa powstała na podstawie książki:
Paweł Król, Jan Urban. Historyczne i geologiczne dziedzictwo górnictwa miedzianogórskiego. Kielce 2012, Wydawnictwo JP